یکی از مهمترین عکسهای نجومی کل تاریخ برای یافتن پاسخ پرسشی ساده به دست آمد: اگر با قویترین تلسکوپ جهان از نقطهای بهظاهر خالی در آسمان عکس بگیریم چه چیزی خواهیم دید؟ دانشمندان برای یافتن پاسخ این پرسش دست به کار شدند و در سال ۱۹۹۵ در مدت ۱۰ روز تلسکوپ فضایی هابل را به سوی منطقهای بهظاهر خالی در آسمان شب نشانه رفتند و شروع به عکسبرداری کردند. این منطقه از آسمان چنان کوچک بود که اگر منطقه بگوییم «نقطه» اغراق نکردهایم. اندازهی آن معادل اندازهی توپ تنیس در فاصلهی ۱۰۰ متری است. پس از عکسبرداری از این نقطهی سیاه و تاریک، آنچه دیده شد شگفتانگیز بود.
در تصویری که میبینید، و به تصویر ژرف هابل معروف شده است، بهجز چند ستاره که در پیشزمینهی آسمان قرار دارند و متعلق به کهکشان خودمان هستند حدود ۳۰۰۰ جرم دیگر آشکار شده است که در فواصلی بسیار دورتر جا خوش کردهاند. هر یک از این اجرام، کهکشان بزرگی است که خودش میلیاردها ستاره دارد. به همین علت بود که این تصویر، شگفتی دانشمندان را برانگیخت و نقطهی عطفی در تغییر دیدگاه ما از عالم شد.
تصویر ژرف هابل کمک بسیار بزرگی به دانشمندان کرد و منبع تحقیقاتی باارزشی را به دست آنان داد، بهطوری که بیش از ۴۰۰ مقالهی علمی-تحقیقاتی با مرجعیت این عکس از سوی اساتید اخترفیزیک و کیهانشناسی منتشر شد. دو علت برای این اهمیت وجود دارد: نخست اینکه دانشمندان عملاً دیدند که عالم در مقیاس بزرگ یکنواخت است، یعنی در هر راستایی از آن که نگاه کنیم، حتی اگر در ظاهر فضای خالی به نظر بیاید، باز هم تعداد زیادی کهکشان در آن میبینیم. دوم اینکه تصویر ژرف هابل شناخت بسیار بهتری دربارهی چگونگی شکلگیری کهکشانهای نخستین به دانشمندان میداد. نور کهکشانهای دوردست، میلیونها و حتی میلیاردها سال در راه بوده است تا به ما برسد و با خود اطلاعات باارزشی از دورههای گوناگون شکلگیری و تحول کهکشانها را به همراه دارد. برخی از کهکشانهایی که در این تصویر میبینیم چنان قدیمیاند که فقط حدود یک میلیارد سال پس از انفجار بزرگ پدید آمدهاند.
اگرچه تلسکوپ فضایی هابل بعدتر هم چنین تصاویری گرفت، اما این عکس در زمان خودش بیهمتا بود و تجربهای کاملاً جدید و متفاوت محسوب میشد و دسدگاه جدیدی به دانشمندان داد.
نظرات شما عزیزان:
|